Βιωματική και διαθεματική προσέγγιση σε μάθημα Αρχαίων Ελληνικών Α Λυκείου

Στο πλαίσιο της διερεύνησης ποικιλίας διδακτικών πρακτικών στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών Α΄ Λυκείου, επιχειρήσαμε να προσεγγίσουμε βιωματικά και διαθεματικά το χωρίο 3.76-78.4 του Θουκυδίδη (ένα μέρος του σε περιληπτική αναδιήγηση και το υπόλοιπο με κείμενο από μετάφραση, όπως προβλέπεται από το αναλυτικό πρόγραμμα).
Το συγκεκριμένο χωρίο αφορά στην αφήγηση μιας ναυμαχίας Κερκυραίων δημοκρατικών, οι οποίοι υποβοηθούνται από μοίρα του αθηναϊκού στόλου, και Πελοποννησίων, μπροστά στο λιμάνι της αρχαίας πόλης της Κέρκυρας.
Προκειμένου να αναπαρασταθούν τα γεγονότα που σημειώνονται στο πρωτότυπο κείμενο, κατασκευάσαμε με απλά υλικά και σε διαφορετικά χρώματα, έτσι ώστε να αναγνωρίζεται η ταυτότητα των αντιπάλων, 125 χάρτινα καραβάκια, ισάριθμα με τις τριήρεις που αναφέρει ο Θουκυδίδης στο κείμενό του. Αυτές οι μικρές κατασκευές υπήρξαν προϊόντα συνεργασίας μαθητριών της Α΄ Λυκείου και εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων, συγκεκριμένα: της κ. Τσερέπη Δήμητρας, καθηγήτριας Φυσικής Αγωγής∙ της κ. Φλεμοτόμου Ιουστίνας, καθηγήτριας Φυσικής∙ της κ. Γεωργίου Ελευθερίας, βιολόγου∙ και της κ. Τσιμπούκου Σταματίνας, φιλολόγου. Παράλληλα, αποτυπώθηκε –από μαθητές/-τριες της Κατεύθυνσης Εικαστικών Α΄ Λυκείου και υπό την επίβλεψη των καθηγητριών τους κκ. Τζάμπα Ιωάννας και Στεφανίδη Χρυσούλας– σε μεγάλο χαρτόνι η αρχαία πόλη της Κέρκυρας (σύμφωνα με τον χάρτη που παραδίδεται στο σχολικό εγχειρίδιο), με τα νεώρια, το λιμάνι της και την θάλασσα μπροστά της.
Σκοπός ήταν οι μαθητές/-τριες, μελετώντας το κείμενο του Θουκυδίδη, να παίξουν, να φανταστούν, αλλά και να αναπαραστήσουν, με την μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα, τις θέσεις των αντιμαχόμενων στόλων και τους ελιγμούς τους. Επίσης, να διατυπώσουν τις σκέψεις τους πάνω στους λόγους για τους οποίους οι αντίπαλες ναυτικές δυνάμεις προέβαιναν σε συγκεκριμένες ενέργειες ή ανέπτυσσαν ορισμένες τακτικές σύμφωνα με την αφήγηση του Θουκυδίδη.
Πέρα από τον βιωματικό του χαρακτήρα, το μάθημα αυτό των Αρχαίων Ελληνικών προσεγγίστηκε και διαθεματικά. Συγκεκριμένα:

  • Η διδάσκουσα των Αρχαίων στην Α΄ Λυκείου, κ. Τσιμπούκου Σταματίνα, κάλεσε τους μαθητές να παρακολουθούν το κείμενο του Θουκυδίδη, οργανώνοντας τους αντιμαχόμενους στόλους πάνω στην μακέτα και εξηγώντας τις κινήσεις τους.
  • Ο Διευθυντής του σχολείου, κ. Αδαμόπουλος Αδάμ, κάλεσε τους/τις μαθητές/-τριες σε παιχνίδι ρόλων, υποδυόμενος ο ίδιος τον ρόλο του Νικοστράτου, στρατηγού των Αθηναίων.
  • Η καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής του σχολείου κ. Τσερέπη Δήμητρα εξήγησε στους/στις μαθητές/-τριες τις κινήσεις των κωπηλατών για την κίνηση πρόσω των πλοίων, την κίνηση όπισθεν και τους ελιγμούς, εστιάζοντας στην σημασία της συνεχούς σωματικής άσκησης και της καλής φυσικής κατάστασης, ειδικά στις περιπτώσεις εκλεκτών πληρωμάτων αθηναϊκών τριήρων όπως ήταν της Παράλου και της Σαλαμινίας.
  • Η φυσικός του σχολείου, κ. Φλεμοτόμου Ιουστίνα, έθεσε στους/στις μαθητές/-τριες προβληματισμό σχετικά με την οργάνωση των κουπιών στις αρχαίες τριήρεις, κατά τρόπο που αύξανε την ισχύ πρόωσης. Παρουσίασε στους μαθητές/-τριες μικρά  ξύλινα μοντέλα κουπιών, τα οποία είχε η ίδια κατασκευάσει με απλά υλικά, προκειμένου να αντιληφθούν την λειτουργία τους ως μοχλών και μηχανισμών πρόωσης. Κάλεσε επίσης τους μαθητές/-τριες να συγκρίνουν τις αρχαίες τεχνικές με σύγχρονες τεχνολογίες που βασίζονται, για παράδειγμα, στον κινητήρα με προπέλα. Κατά αυτόν τον τρόπο, η εκπαιδευτικός εστίασε σε φυσικά μεγέθη μηχανικής (παραμέτρους) που επηρέαζαν την κίνηση των πλοίων, όπως την επιφάνεια των άκρων των κουπιών και την θέση των υπομοχλίων ως προς την ταχύτητα και την ευελιξία των τριήρων.
  • Η μαθηματικός του σχολείου, κ. Μητσιάδη Δέσποινα, έθεσε στους/στις μαθητές/- τριες ερωτήματα σχετικά με την μακέτα και τα ομοιώματα, που χρησιμοποιήθηκαν στην αναπαράσταση της ναυμαχίας, και τους/τις κάλεσε να φανταστούν και να υπολογίσουν (με εργασία) πώς θα ήταν η αναπαράσταση αν οργανωνόταν υπό κλίμακα. Φύλλο Εργασίας

Το μάθημα ήταν, σε κάθε τμήμα δίωρο, και πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 29 Νοεμβρίου 2022:
 την 3 η και 4 η διδακτική ώρα στο τμήμα Α1 Λυκείου
 την 5 η και 6 η διδακτική ώρα στο τμήμα Α2 Λυκείου.

Δεν επιτρέπεται σχολιασμός, αλλά μπορείτε να κάνετε trackbacks και pingbacks.