Σπάνια περίπτωση οικίας – εργαστηρίου ενός καλλιτέχνη, που έχει διατηρηθεί και μετατραπεί σε μουσείο, συνιστά το Εργαστήριο Γιάννη Παππά (παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη). Σε αυτό ξεναγήθηκε την Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 2023 η Γ΄ Γυμνασίου του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου Αθηνών.

Την ξενάγηση προσέφερε με πολλή χαρά η εκπαιδευτικός του ΚΓΑ Δέσποινα Παρασκευά, φιλόλογος-ιστορικός της τέχνης.

Στην μονοκατοικία της οδού Ανακρέοντος 38 στου Ζωγράφου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Στο κήπο της, κατάσπαρτο με έργα του μεγάλου γλύπτη, οι μαθητές ήρθαν σε πρώτη επαφή με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, τη μορφολογική ποικιλία, τη θεματολογία(από τον έφιππο Μ. Αλέξανδρο, τον Όμηρο και τον Δία, μέχρι τον έφηβο της Κατοχής και τον άνθρωπο του 21ου αι.)του έργου του Γιάννη Παππά(1913-2005). Τα παιδιά συνειδητοποίησαν πως έχουν ήδη «συναντήσει» τον καλλιτέχνη στα πολυάριθμα έργα του, τα ανιδρυμένα στον δημόσιο χώρο (ανδριάντες Βενιζέλου και Τρικούπη, Ελύτη και Μακρυγιάννη κ.α). Ενημερώθηκαν για τις οικογενειακές καταβολές και τους σημαντικούς σταθμούς του βίου του: καλλιεργημένη οικογένεια της Κωνσταντινούπολης, καλλιτεχνικό Παρίσι του Μεσοπολέμου, Αλβανικό μέτωπο και Αθήνα της Κατοχής, Αίγυπτος και Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Παρατήρησαν τέλος τον συνδυασμό παράδοσης και νεωτερικότητας στην αρχιτεκτονική και τα υλικά του μεσοπολεμικού κτιρίου (έργου του Πάνου Τσολάκη).

Η είσοδος στο καλλιτεχνικό άντρο πραγματικά σαγηνεύει. Στο ισόγειο, λουσμένο στο φως, την έμπνευση και την αφοσίωση στην τέχνη,  οι μαθητές εισήλθαν στο προσωπικό και εικαστικό σύμπαν του καλλιτέχνη. Παρατήρησαν στους τοίχους φωτογραφίες των Φώτη Φωτιάδη και Αλέξανδρου  Παππά,  του παππού και πατέρα του γλύπτη. Περιεργάστηκαν με ενδιαφέρον τα σύνεργά του. Περιστοιχίστηκαν από ένα δάσος γλυπτών: προτομές και ανδριάντες, μελέτες, προπλάσματα, τελειωμένα έργα. Αναγνώρισαν σε αυτά διαφορετικά υλικά. Ανίχνευσαν ποικίλες επιρροές: από τη γεωμετρική και αιγυπτιακή τέχνη ως τις νεότερες τάσεις, τον Giacomettiκαι τον Brancusi. Κατέγραψαν συνθέσεις με τονισμένο ρεαλισμό και ψυχογραφική διάθεση, φόρμες λιτές και απλοποιημένες με έμφαση στις πλαστικές αξίες, διατυπώσεις σχηματοποιημένες, αφαιρετικές, εξπρεσιονιστικές. Ενδεικτικά όλα μιας πολυσχιδούς καλλιτεχνικής φύσης.

Απλοί, ανώνυμοι άνθρωποι, αγαπημένοι μαθητές και φίλοι, γνωστές προσωπικότητες τα μοντέλα του γλύπτη. Η αντιπαραβολή των αγαλμάτων του ζωγράφου Γιάννη Μόραλη και του γλύπτη Χρήστου Καπράλου υπήρξε άκρως ενδιαφέρουσα. Ενώ οι πολυάριθμες μελέτες για τους ανδριάντες του Ε. Βενιζέλου αποκάλυψαν την πολύμοχθη, όσο και γοητευτική πορεία του δεινού καλλιτέχνη προς την ιδανική αποτύπωση του μέγιστου πολιτικού

Στον επάνω όροφο, οι μαθητές ενημερώθηκαν για το συγγραφικό και μεταφραστικό έργο του Γιάννη Παππά. Την προσωπικότητά του ως δασκάλου, μεθοδικού, απαιτητικού, αλλά και με πολλή αγάπη και ενδιαφέρον για τους μαθητές του. Την προσφορά του και ως Διευθυντή στη Σχολή Καλών Τεχνών και τη συμβολή του στην αναβίωση της χαλκοχυτικής. Είδαν μάλιστα με εποπτικό τρόπο τα στάδια δημιουργίας ενός γλυπτού.

Τα παιδιά ήρθαν τέλος σε επαφή και με το ζωγραφικό έργο του Γιάννη Παππά. Αναγνώρισαν στις αυτοπροσωπογραφίες του έκδηλη την επίδραση του Βαν Γκογκ. Είδαν με ενδιαφέρον αποτύπωση άποψης της συνοικίας του Ζωγράφου, όπως ήταν την εποχή του καλλιτέχνη. Την φελάχα Αζίζα να ξεχωρίζει στα έργα της περιόδου της Αιγύπτου και τις Τρεις Μοίρες να ξαφνιάζουν με τον ακραίο ρεαλισμό τους. Τέλος, τα έργα τα εμπνευσμένα από τη θητεία του καλλιτέχνη στη Σχολή Καλών Τεχνών, που αποκαλύπτουν τη σχέση του με τους φοιτητές  και τα μοντέλα του και συνιστούν μαρτυρίες της εποχής τους.

Όπως ακριβώς το ήθελε ο Γιάννης Παππάς, το εργαστήριό του είναι σήμερα ανοιχτό σε όλους φιλοξενώντας εκπαιδευτικά προγράμματα, μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής, την πρακτική άσκηση σπουδαστών και φοιτητών.

Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Κριστίνε Χόλινετς για την θερμή υποδοχή και τις πολύτιμες πληροφορίες.

Το φωτογραφικό υλικό οφείλεται στη μαθήτρια του Γ1 Βάσια Ζερβοπούλου.